Tôn tẩn giả điên

[phanphuong]

Được xem là bài vọng cổ đầu tiên mang tính chất "oán", so với trước đó chỉ có "bi". Bài vọng cổ Tôn Tẩn Giả Điên của Viễn Châu do Út Trà Ôn hát đã trở thành một bài hát kinh điển trong kho tàng nhạc cải lương.
-----
Tôn Tẩn Giả Điên
Tác giả: Viễn Châu
Thao thức suốt canh dài không dỗ giấc
Nến lung lay theo ngọn gió tạt thềm rêu
Sư phụ ơi, lời thầy khuyên đệ tử chẵng vâng theo
Nên mới bị Bàng Quyên hãm hại
Vọng Cổ
1)...Ta chép cuốn thiên thơ cho đến khi chữ cuối cùng vừa chấm dứt thì mạng của ta củng chấm dấu sau … cùng.
Gió tạt thềm xưa lạnh lẽo cả thơ phòng, cầm bút đưa lên mực khô mấy lượt, sao bản trận đồ chép mãi vẫn chưa xong, ta vì ai trọn nghĩa đệ huynh, sao ai nỡ nhẩn tâm phản bạn dâng thầy, khiến cho ta phải lãnh án chặt chân, bởi họ b o mình manh tâm phản quốc .. ơ.. ơ…ơ
2)….Trước kia sư phụ có khuyên ta hảy ẩn thân nơi đái mộ, kẻo ngày sau họa báo trên mình, bởi cải lệnh tôn sư nên ta phải chịu cảnh oan hình, trách mấy ai tham vàng phụ nghĩa, hạy bạn hiền để thỏa mộng cầu vinh, nó oán ta vì bản tánh nhõ nhen, lòng ty tiện thấy danh hiền ghét bỏ, bởi không nghe lời thầy dại bảo, nên Tôn Tẩn nầy thọ hại bởi Bàng Quyên….ơ…ơ…..ơ…
3)….Sở dĩ ta còn sống sót với tấm thân tàn ma dại, chỉ vì Bang Quyên nó chờ ta chép rồi mấy cuốn thiên thơ, chớ phải nào nó thương sót chi ta, nó không có còn nhớ lời đoan thệ, khi cùng ta lên non học đạo rằng “ai vong thề, ai phản bạn sẻ bị hành hình bởi bẩy nước phân thây”, rồi hôm nay sự thể đổi thay, nó hại bạn bởi quyền cao lộc cả, bạn đời xưa sao nhiều người chung thủy, còn bạn thời nay sao lắm kẻ gian tà.
Ai phàm tấu rằng ta mong phản chúa
Tội bêu đầu phép nước khó dung tha
Nhờ Bàng Quyên rổi tấu giữa chương tòa
Nên mới được thoát qua vòng tử tội
Vọng Cổ
4)…Ta phải bị chặt chân giữa pháp trường nơi đất Ngụy, chỉ vì gả Bàng Quyên phao phản tội gây…..loàn.
Thôi rồi, uổng công ta tu luyện mắy năm trường, trong khi Bàng Quyên nhìn ta nức nở, ai biết tận đáy lòng nó thỏa thích mừng vui, còn ta thì xúc động biết bao nhiêu, bởi tình bằng hửu mấy ai nở đặng, nhưng có biết câu những kẻ lừa thầy phản bạn, nó thường hay giã giạn kẻ nhân tình.
5)….Đốt nén hương thơm vái van hồn sư phụ, xin chứng kiến cho đệ tử tâm thành, trong khi hạ san thầy ta có dặn bão ân cần, đây bức cẩm nan hiền đồ giữ kỷ, khi gập tai nàn hảy giỡ nó ra xem, vậy thì, tôi vọng nguyện tôn sư, tay thơ cứu nạn, ủa sao tôi chẵng thấy điều chi lạ chỉ thấy trong cẩm nan chỉ có một chử “ cuồng”,
6)..Ờ phải rồi, thầy có bảo tôi giã điên để mà thoát nạn, …ka..ka..ka…tay bưng dĩa muối chấm gừng, gừng cay muối mặn xin đừng bỏ nhau, ta xòe tay ta ven vén mây ra để ta đến cung trăng ta kiếm chị Hằng Nga hỏi coi năm nay được là bao nhiêu niên kỷ, rồi ta chui xuống đất coi đất mõng hay là dầy, đặng ta dời non tát bể bắt long dương lên tra khảo, hỏi coi nó có biết tên tao hay là không, ý vui cha chả là vui, kìa kìa là tề thiên đại thánh đang dự hội bàng đào, kim đồng ngọc nữ múa hát ca say trống đánh thìn thìn mà nhạc trổi tang tình tang, ai vui gì đâu tôi không có thấy, trời ơi chỉ có tôi đau thảm ngồi thang có một mình, trời ơi mang thảm cảnh bị chặt chân, uổng công bao nhiêu năm trời tu luyện, rồi nay tôi phải giã điên cuồng củng bởi vì ta đã cải lệnh tôn sư.
-----
Câu chuyện Tôn Tẩn- Bàng Quyên rất nổi tiếng, chẳng những trong giới văn chương lịch sử mà còn cả trong dân gian. Nhớ hồi nhỏ tôi có con dế, chiến đấu rất ác, tiếc là sau một trận "một mất một còn" nó rụng hết một giò. Ông nội tôi bảo "Con dế của mày thành Tôn Tẩn rồi!" Hồi nhỏ không biết, lớn lên tí đọc tích xưa bên Tàu mới hay có một nhân tài kiệt xuất cụt chân tên là Tôn Tẩn.
Nghe bài vọng cổ ngày xưa, thấm thía câu:
"- Tay bưng dĩa muối chấm gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau"
...và nhớ câu "Cãi thầy núi đè!"