Lễ hội làm chay ở Tầm Vu, Long An

[dark]

Duy trì và phát huy tập tục truyền thống địa phương, hàng năm nhân dân thị trấn Tầm Vu (Châu Thành, Long An) tổ chức lễ hội làm chay vào thời điểm trung tuần tháng Giêng âm lịch (16/1). Đây là ngày lễ hội dân gian cổ truyền mang bản sắc riêng của nhân dân địa phương. Mục đích chính của lễ hội là khôi phục các giá trị truyền thống dân gian, cầu mong mưa thuận gió hòa, nhân dân sống trong cảnh thái bình, an tâm lao động sản xuất đạt vụ mùa bội thu.

Lệ làm chay có từ mấy trăm năm nay, người già nhất ở đây cũng không nhớ chính xác nó có từ năm nào. Ông Chín Tôn, 76 tuổi, Phó ban lễ hội làm chay kể rằng ngày trước có một ngôi trường ngay trước đình Tân Xuân bây giờ. Vào ngày 16/1 âm lịch đúng 12 giờ trưa tự nhiên có một cơn gió lớn làm sập trường học. Già làng cho rằng người trong làng không cúng kiếng thần thánh về quở phạt nên họp cả làng lại lấy ngày này làm ngày thí thực. Từ đó, hàng năm vào các ngày 15, 16 tháng Giêng đều có cúng bái, lễ lộc.

Nhân dân thị trấn tự đứng ra tổ chức lễ hội. Một Ban tổ chức lễ hội làm chay được thành lập gồm 10 thành viên. Nguồn tài chính do các thành viên vận động bà con xa gần đóng góp. Các thành viên không ai nhận thù lao, tham gia lễ hội chủ yếu nhằm duy trì tập tục và tạo điều kiện cho nhân dân địa phương vui chơi.

Khu hành chính lễ chính tại đình Tân Xuân. Trước đó thanh niên trai tráng trong vùng đã dựng sân khấu lễ hộ. Ông Tiêu diện đại sĩ - biểu hiện cho vụ mùa bội thu được thiết kế trước khoảng một tuần. Trước khi lễ diễn ra, một đoàn người thỉnh Ông Tiêu từ Linh Phước tự về chùa Ông để một đêm sau đó rước về đài Chiến sĩ. Tại Giàn Ông Tiêu (Giàn thí thực) một con heo quay (lớn nhỏ tùy theo năm vụ mùa có bội thu) được bày ra cùng bánh trái, nhang đèn. Bên ngoài sân lễ, các hoạt động khác diễn ra sôi nổi. Dưới nước ghe đăng được trang trí lộng lẫy đi rước vong linh bá tánh ở sông Tầm Vu. Trên bộ thì đoàn Tam Tạng đi thỉnh kinh, đánh động yêu quái trừ tà ma, bệnh tật cho dân lành... Sau đó tất cả các đoàn tập trung về khu hành lễ chính.

Đúng 24 giờ đêm 16/1 là xô giàn Ông Tiêu. Người đi lễ tranh nhau giành đồ cúng mong tìm được chút lộc đầu năm. Ai tranh được cái lưỡi của Ông Tiêu là năm đó làm ăn phát tài nên mọi người chen nhau tìm. Sau 24 giờ, mọi nghi lễ đã xong xem như bá tánh đã chứng cho tấm lòng của người dân thị trấn Tầm Vu, một tàu tống gió sẽ đưa ra sông cho mọi thứ trở về chốn cũ.

Theo tín ngưỡng của nhân dân địa phương, tháng Giêng là tháng hội hè, vụ mùa gặt hái đã xong bà con có của ăn của để nên tổ chức cúng tế cho vong linh bá tánh. Ngày hội làm chay đã trở thành một tập tục lâu đời để con em người Tầm Vu có dịp hội tụ cùng nhau.