Truyện ngụ ngôn & cổ tích VN dạy chúng ta điều gì.

Gem · 21-06-2010, 02:23 PM

Thông thường cổ tích và ngụ ngôn thường kể sự tích và dạy bảo cho trẻ em biết được hiện tượng sự vật, hoặc đạo đức làm người.

Như vậy chúng ta hãy thử nhìn lại các câu chuyện của Việt Nam xem thế nào :

Cổ tích Chú Cuội ngồi gốc Cây Đa :

Trích:

Ngày xưa ở một miền nọ có một người tiều phu tên là Cuội. Một hôm, như lệ thường, Cuội vác rìu vào rừng sâu tìm cây mà chặt. Khi đến gần một con suối nhỏ, Cuội bỗng giật mình trông thấy một cái hang cọp. Nhìn trước nhìn sau anh chỉ thấy có bốn con cọp con đang vờn nhau. Cuội liền xông đến vung rìu bổ cho mỗi con một nhát lăn quay trên mặt đất. Nhưng vừa lúc đó, cọp mẹ cũng về tới nơi. Nghe tiếng gầm kinh hồn ở sau lưng, Cuội chỉ kịp quẳng rìu leo thoắt lên ngọn một cây cao. Từ trên nhìn xuống, Cuội thấy cọp mẹ lồng lộn trước đàn con đã chết. Nhưng chỉ một lát, cọp mẹ lẳng lặng đi đến một gốc cây gần chỗ Cuội ẩn, đớp lấy một ít lá rồi trở về nhai và mớm cho con. Chưa đầy ăn giập miếng trầu, bốn con cọp con đã vẫy đuôi sống lại, khiến cho Cuội vô cùng sửng sốt. Chờ cho cọp mẹ tha con đi nơi khác, Cuội mới lần xuống tìm đến cây lạ kia đào gốc vác về.
Dọc đường gặp một ông lão ăn mày nằm chết vật trên bãi cỏ, Cuội liền đặt gánh xuống, không ngần ngại, bứt ngay mấy lá nhai và mớm cho ông già! Mầu nhiệm làm sao, mớm vừa xong, ông lão đã mở mắt ngồi dậy. Thấy có cây lạ, ông lão liền hỏi chuyện. Cuội thực tình kể lại đầu đuôi. Nghe xong ông lão kêu lên:
- Trời ơi! Cây này chính là cây có phép "cải tử hoàn sinh" đây. Thật là trời cho con để cứu giúp thiên hạ. Con hãy chăm sóc cho cây nhưng nhớ đừng tưới bằng nước bẩn mà cây bay lên trời đó!
Nói rồi ông lão chống gậy đi. Còn Cuội thì gánh cây về nhà trồng ở góc vườn phía đông, luôn luôn nhớ lời ông lão dặn, ngày nào cũng tưới bằng nước giếng trong.
Từ ngày có cây thuốc quý, Cuội cứu sống được rất nhiều người. Hễ nghe nói có ai nhắm mắt tắt hơi là Cuội vui lòng mang lá cây đến tận nơi cứu chữa. Tiếng đồn Cuội có phép lạ lan đi khắp nơi.
Một hôm, Cuội lội qua sông gặp xác một con chó chết trôi. Cuội vớt lên rồi giở lá trong mình ra cứu chữa cho chó sống lại. Con chó quấn quít theo Cuội, tỏ lòng biết ơn. Từ đấy, Cuội có thêm một con vật tinh khôn làm bạn.
Một lần khác, có lão nhà giàu ở làng bên hớt hải chạy đến tìm Cuội, vật nài xin Cuội cứu cho con gái mình vừa sẩy chân chết đuối. Cuội vui lòng theo về nhà, lấy lá chữa cho. Chỉ một lát sau, mặt cô gái đang tái nhợt bỗng hồng hào hẳn lên, rồi sống lại. Thấy Cuội là người cứu sống mình, cô gái xin làm vợ chàng. Lão nhà giàu cũng vui lòng gả con cho Cuội.
Vợ chồng Cuội sống với nhau thuận hòa, êm ấm thì thốt nhiên một hôm, trong khi Cuội đi vắng, có bọn giặc đi qua nhà Cuội. Biết Cuội có phép cải tử hoàn sinh, chúng quyết tâm chơi ác. Chúng bèn giết vợ Cuội, cố ý moi ruột người đàn bà vứt xuống sông, rồi mới kéo nhau đi. Khi Cuội trở về thì vợ đã chết từ bao giờ, mớm bao nhiêu lá vẫn không công hiệu, vì không có ruột thì làm sao mà sống được.
Thấy chủ khóc thảm thiết, con chó lại gần xin hiến ruột mình thay vào ruột vợ chủ. Cuội chưa từng làm thế bao giờ, nhưng cũng liều mượn ruột chó thay ruột người xem sao. Quả nhiên người vợ sống lại và vẫn trẻ đẹp như xưa. Thương con chó có nghĩa, Cuội bèn nặn thử một bộ ruột bằng đất, rồi đặt vào bụng chó, chó cũng sống lại. Vợ với chồng, người với vật lại càng quấn quít với nhau hơn xưa.
Nhưng cũng từ đấy, tính nết vợ Cuội tự nhiên thay đổi hẳn. Hễ nói đâu là quên đó, làm cho Cuội lắm lúc bực mình. Ðã không biết mấy lần, chồng dặn vợ: "Có đái thì đái bên Tây, chớ đái bên Ðông, cây dông lên trời!". Nhưng vợ Cuội hình như lú ruột, lú gan, vừa nghe dặn xong đã quên biến ngay.
Một buổi chiều, chồng còn đi rừng kiếm củi chưa về, vợ ra vườn sau, không còn nhớ lời chồng dặn, cứ nhằm vào gốc cây quý mà đái. Không ngờ chị ta vừa đái xong thì mặt đất chuyển động, cây đảo mạnh, gió thổi ào ào. Cây đa tự nhiên bật gốc, lững thững bay lên trời.
Vừa lúc đó thì Cuội về đến nhà. Thấy thế, Cuội hốt hoảng vứt gánh củi, nhảy bổ đến, toan níu cây lại. Nhưng cây lúc ấy đã rời khỏi mặt đất lên quá đầu người. Cuội chỉ kịp móc rìu vào rễ cây, định lôi cây xuống, nhưng cây vẫn cứ bốc lên, không một sức nào cản nổi. Cuội cũng nhất định không chịu buông, thành thử cây kéo cả Cuội bay vút lên đến cung trăng.
Từ đấy Cuội ở luôn cung trăng với cả cái cây quý của mình. Mỗi năm cây chỉ rụng xuống biển có một lá. Bọn cá heo đã chực sẵn, khi lá xuống đến mặt nước là chúng tranh nhau đớp lấy, coi như món thuốc quý để cứu chữa cho tộc loại chúng. Nhìn lên mặt trăng, người ta thấy một vết đen rõ hình một cây cổ thụ có người ngồi dưới gốc, người ta gọi cái hình ấy là hình chú Cuội ngồi gốc cây đa....

Cổ tích Tấm Cám : do câu chuyện này dài nên bạn có thể search google là ra .

Vậy bạn có dám kể chi trẻ em câu chuyện trên hay không ? mổ ruột, xẻ gan , bửa đầu, nấu mắm người ....e rằng chỉ có Việt Nam mới có.

myhanh · 21-06-2010, 02:58 PM

Ackack bó tay với tác giả bài viết!
Tác giả không biết thế nào là truyện cổ tích!
Tác giả không biết rằng truyện cổ tích của Việt Nam phần nào có dính dáng đến truyện cổ tích thế giới.

Gem · 21-06-2010, 03:05 PM

anh myhanh có thể dân chứng cụ thể , chứ nói Gem ko biết thế nào là chuyện cổ tích thì hơi quá .

Gem xin trích 1 chút ví dụ minh họa nữa :

Đưa bạo lực vào là giết truyện cổ tích -

[Đăng nhập để xem liên kết. ]

Đừng gài những lưỡi dao vào tâm hồn trẻ thơ

[Đăng nhập để xem liên kết. ]

Lai Quoc Dat · 21-06-2010, 03:54 PM

Hihi, chủ đề này là 1 trong các chủ đề nhạy cảm đó Gem ah! Bàn lâu lắm rồi nhưng người ta còn tranh cãi quyết liệt. Những truyện dân gian như thế nó là 1 phần của nền văn học dân gian, và đưa nó vào chương trình chỉ nhằm để cho người Việt biết và hiểu được văn hóa dân gian mình mà thôi. Mà nó gần như là đặc trưng của văn hóa Á Đông về Thiện và Ác mà cái ác thường có kết thúc rất bi thảm và các hình tượng trên chỉ là cái kết bi thảm của Ác mà thôi... Cho nên, trong văn học dân gian, cái hình ảnh xấu xa bạo lực đó thường ít được chọn làm điểm nhấn cho giá trị của tác phẩm khi phân tích cho học sinh mà chỉ đề cao cái đẹp của tác phẩm đó mang lại.

Bạo lực hay ko bạo lực, đó là do cách diễn tả của người dạy, người diễn giải định hướng cách suy nghĩ của thiếu nhi mà thôi. Ai đọc truyện cổ Grim thì thấy cũng thế cả mà... Còn bạo lực thì nói thiệt, nếu cần, thì phải cấm luôn cả phim hoạt hình Tom & Jerry đó (xem cái phim này dành cho thiếu nhi mà toàn là cảnh hỗn chiến của mèo và chuột, rồi chó được diễn đạt rất người thì ai dám cam đoan là nó ko ảnh hưởng đến tâm hồn trẻ thơ, nhưng rõ ràng, nó là bộ phim được ưa thích của thiếu nhi trên thế giới với khá nhiều Oscar prizes. Hay như Tây Du Kí chẳng hạn, thiếu nhi nào ko thích (phim này ko hẳn chỉ dành cho thiếu nhi) dù yêu quái ko ít, quánh nhau cũng khá nhiều nhưng cách chuyển tải lại làm cho nó rất sinh động (chứ mà yêu quái thì nếu làm cho đúng chắc giống phim kinh di lắm) và giảm thiểu tác động của bạo lực). Còn việc kinh doanh thì cái này ko dám bàn. Tuy nhiên theo quan điểm cá nhân thì thế này: truyện dân gian thì cần phải tôn trọng tích xác thực nguyên bản của truyện (để nó còn được lưu truyền 1 cách lâu dài). Còn trong quá trình chuyển tải nó tới các đối tượng khác nhau thì cần những định hướng chuyến tải khác nhau qua các công cụ chuyển tải khác nhau.

phanphuong · 21-06-2010, 04:35 PM

Tấm Cám là câu chuyện hay nhất. Kẻ ác bị trụng nước sôi, chưa hả giận lấy cái đầu làm mắm. Càng đã hơn là kẻ thủ ác ăn luôn thịt của con mình, tới khi thấy cái sọ mới tá quả tam tinh.
Thật tuyệt!
Quan điểm cá nhân thì những truyện vậy rất hay, ân đền oán trả, gieo gió gặp bão, có tính đe dọa và giáo dục cao.
Nhưng, cho trẻ em học thì chọn lựa lại, hoặc biên tập lại cho phù hợp.

myhanh · 21-06-2010, 05:34 PM

MH ko có thời gian để ghi nhiều.
Truyện cổ tích bao gồm 3 mảng lớn. Cái ta biết ở nhà trường chỉ là 1 trong 3.
Trong 3 mảng này thì có 1 mảng không hề dành cho trẻ con bao giờ.
Nếu ACE nào không tâm phục, khẩu phục thì tự tìm hiểu. Hehe
Truyện Tấm Cám là một phiên bản bằng Tiếng Việt thuộc mô típ của Cô nàng lọ lem. Mỗi nước đều có một câu chuyện Tấm Cám riêng của mình.