[Pham Van Nghiep]

Có 1 trích đoạn cải lương khá hay. Mình gửi cho các bạn thưởng thức:

NẮNG THU VỀ NGÕ TRÚC

Soạn giả : Yên Lang

(Mở màn Thúy Vi và Đạt đứng ở sân khấu)

Thúy Vi:
Ô Xích Đạt !
Đạt:
Bẩm quận chúa ?
Thúy Vi:
Cánh quân phía Tây đã tiến tới đâu ?
Đạt:
Bẩm quận chúa, đang truy tầm bọn gian phi lẫn trốn.
Thúy Vi:
Sao nhà ngươi không theo tiếp trợ, lẩn quẩn ở đây làm gì ?
Đạt:
Mạc tướng được lệnh Vương gia, phải luôn luôn cận kề để bảo vệ quận chúa.
Thúy Vi:
Ta đâu còn nhỏ dại, mà lúc nào Phụ Vương cũng quan tâm lo lắng cho ta (nhìn ra ngoài) Ô Xích Đạt có gả ăn mày nào lấp ló bên cội liễu ?
Đạt:
Bẩm quận chúa, đó là tên lạc chợ trôi sông, có chút tài hát ca, đã giúp vui cho quận chúa.
Thúy Vi:
Ta đã ban bố cho vàng bạc, sao không tống cổ hắn đi.
Đạt:
Bẩm quận chúa, hắn cứ đòi theo quận chúa.
Thúy Vi:
Theo ta, để làm gì ?
Đạt:
Hắn nói, dù tánh tình quận chúa hung hăng như một con hổ cái, (hứ) nhưng nét mặt đẹp yêu kiều như một đóa...

KHÓC HOÀNG THIÊN

- Hoa xuân, đang khoe tươi cùng nắng sớm.

- Thoáng nhìn qua lòng nghe nồng ấm.

- Đôi mắt mỹ miều như một ánh sao.

- Lung linh mờ ảo cả khung trời.
Thúy Vi:
- Lần đầu tiên ta nghe được những lời.

- Khen ta đẹp... như một đóa hoa.

- Từ lâu nay theo Phụ Vương chinh phạt.

- Chỉ thấy toàn những cảnh máu rơi.
Đạt:
- Gả chỉ là một kẻ ngông cuồng.

- Để mạc tướng tống cổ gả đi (dợm đi)
Thúy Vi:
- Khoan ! Ta muốn nghe gả nói gì.

- Hãy cho vào phục lệnh của ta.
Đạt:
(nói) Bẩm quận chúa ! Gả chỉ là một tên lạc chợ trôi sông tồi tàn hôi hám.
Thúy Vi:
Hãy tuân lệnh của ta.
Đạt:
Bẩm quận chúa.
Thúy Vi:
Đi
Đạt:
(ngập ngừng) mạc tướng xin tuân lệnh (ra)

(Trong lúc Thúy Vi bước lại ngồi trên ghế, Ô Xích Đạt đẩy cổ Tả Thập Cơ vào).
Thập Cơ:
(Hậu trường) nhẹ nhẹ tay, làm gì dữ vậy ?

(Đạt ấn cổ đẩy mạnh, Thập Cơ ngã chúi nhủi).
Đạt:
Quỳ xuống ra mắt quận chúa.
Thập Cơ:
(Quay lại) Kìa cô gái mặt đẹp như hoa, mạnh giỏi.
Đạt:
Vô lễ, ta chém bay đầu (xốc tới)
Thúy Vi:
Ô Xích Đạt, hãy ra bên ngoài đợi lệnh ta.
Đạt:
Bẩm quận chúa, còn gả nầy...?
Thúy Vi:
Hãy để mặc gả... đi
Đạt:
Xin tuân lệnh (Bước đi... quay lại nhìn và vào luôn)
Thúy Vi:
Gả tiểu tử kia, lại đây ta bảo

(Cơ đứng lặng yên, Thúy Vi đứng bật lên, to tiếng)
Gả tiểu tử kia, có nghe ta nói hay không ?
Thập Cơ:
Cô nương nói gì ?
Thúy Vi:
Câm, phải lễ độ gọi ta là quận chúa.
Thập Cơ:
Quận chúa, lớn ghê nghe.
Thúy Vi:
Vô phép mất mạng (ngồi xuống). Hãy lại gần đây ta bảo (Cơ đi chậm) mau lên.
Thập Cơ:
Mau thì mau làm gì dữ vậy (bước lại gần Vi).
Thúy Vi:
Hãy quỳ xuống, lau đôi giầy bám bụi chiến chinh cho thật sạch.
Thập Cơ:
Thôi, làm vậy kỳ lắm.
Thúy Vi:
Mau lên (quất roi ngựa vào Cơ)
Thập Cơ:
(quỳ xuống) Lau thì lau chớ, làm gì dữ vậy bà quận chúa (lấy 2 bàn tay lau giày).
Thúy Vi:
Thôi, thôi, đôi bàn tay của nhà ngươi bẩn quá, hãy cởi áo ra lau sạch bụi.
Thập Cơ:
Cởi áo, vừa lạnh vừa kỳ cục quá mà.
Thúy Vi:
Mau lên, (dơ roi ngựa lên)
Thập Cơ:
(Cởi áo) Quận chúa còn trẻ tuổi, lại mặt đẹp như hoa, sao mà ác độc quá trời.
Thúy Vi:
Hỗn láo (quất roi) dám xúc phạm đến ta, ta cắt lưỡi nhà ngươi đó.
Thập Cơ:
Được rồi, để tôi lau bà (vừa lau giày vừa ngâm)

Đàn kêu tích tịch tình tang

Có nàng quận chúa lỡ đường ăn xin

Gặp chàng lạc chợ trôi sông

Kết thành duyên nợ vợ chồng bên nhau.

Thúy Vi:
Nhà ngươi nói gì ?
Thập Cơ:
Đâu có, ca hát vài câu cho quận chúa đỡ buồn.
Thúy Vi:
Được rồi, nhà ngươi hãy mặc áo vào đi.
Thập Cơ:
(Đứng vội lên, vừa mặc áo vừa đi nhanh)
Thúy Vi:
Đứng lại, nhà ngươi định đi đâu ?
Thập Cơ:
Về.
Thúy Vi:
Chưa được.
Thập Cơ:
Quận chúa còn muốn hành hạ tôi gì nữa ?
Thúy Vi:
(Đứng lên đi 1 vòng) Ở đây buồn quá, đất Phế Thủy khô khan nghèo kém ta nghe lòng rười rượi nhớ Biên Kinh, phố dọc phố ngang rộn ràng xa mã. Còn ở đây... ta chỉ nhìn thấy...

VỌNG KIM LANG

- Ánh trăng thu, in bóng trên gương hồ.

- Soi lẻ loi đôi bờ.

- Buồn lạnh lùng nhấp nhô hàng lau.

- Ta quen sống nơi kinh thành.

- Rồi bây giờ nổi trôi miền xa.

(.................................)

Thập Cơ:
(Tay như vừa bấm nốt đàn vừa ca)

- Ngày sẽ qua ngày xa miền nhung nhớ.

- Gió ru ngập ngừng, hồ thu trăng sáng lung linh.

- Tưởng như tiễn đưa nhân tình.

- Tình ôi tình, khúc ca tình xuân.

- La la lá la la là.

- Bài ca nầy gởi trao tình nhân.

(.................................)

Thúy Vi:
- Bài ca sầu vương hiu hắt tim ta

- Tưởng như ai về đêm qua
Thập Cơ:
- Tìm thăm người ngày xưa

- Thôi lỡ duyên tình thơ
Thúy Vi:
(nói) Thôi đi, bài ca nào cũng làm cho ta thêm buồn thảm. Nhà ngươi hãy hát một vở tuồng gì cho vui, ta sẽ thưởng cho nhiều vàng bạc.
Thập Cơ:
Thưởng cho nhiều vàng bạc ? Lạ thiệt, cái thân lạc chợ trôi sông nầy, mỗi khi nghe tới vàng bạc, bổng dưng thấy hưng cảm lên liền. Được rồi, tôi sẽ diễn tuồng Hạng Vương phò nhị tẩu.
Thúy Vi:
Nhà ngươi dốt quá, ta đọc sách Trung nguyên, chưa hề thấy chuyện Hạng Vương phò nhị tẩu.
Thập Cơ:
Không phải đâu, tôi thử tài quận chúa đó. Giỏi ghê, gái Mông Cổ mà cũng rành sách sử Trung Nguyên. Tôi xin hát tuồng Hạng Võ biệt Ngu Cơ, lùng tùng xà...
Thúy Vi:
Hay lắm, hãy hát đi.
Thập Cơ:
(Hai tay như đánh trống) Lùng tùng xà... (Thủ bộ võ tàu)
- Hiền thê ơi ! Giặc bốn bề đang trùng trùng vây phủ.
- Ta với Ngu Cơ sắp vĩnh biệt cùng nhau.
- Rượu nàng dâng pha ngấn lệ thương sầu.
- Ta uống cạn rồi mai đây vĩnh biệt.
Thúy Vi:
Hay quá, tiếp tục nữa đi.
Thập Cơ:
(Đến lôi Thúy Vi) Quận chúa, bây giờ tới đoạn Ngu Cơ hát, quận chúa là gái đóng vai Ngu Cơ mới hợp.
Thúy Vi:
Nhưng ta đâu biết hát.
Thập Cơ:
Dễ ợt, Ngu Cơ dâng rượu vầy nè (ra bộ ẻo lả) đâu quận chúa làm thử coi.
Thúy Vi:
Ờ ờ, để ta làm thử (ỏng ẹo quá bộ)
Thập Cơ:
Gì mà ẹo dữ vậy bà, vừa vừa thôi (nhìn Vi diễn lại).
Ờ vậy được rồi. Bây giờ hát theo những lời tôi dạy nè lùng tùng xà...

- Đại Vương ơi ! Từ lúc khởi quân nơi đất Sở.
- Phá trăm thành chư quốc khiếp oai danh.
(Thúy Vi hát theo, nhưng đâm giọng, Thập Cơ sửa lại rồi tiếp tục hát luôn)
Thúy Vi:
- Đại Vương ơi ! Từ lúc khởi quân nơi đất Sở.
- Phá trăm thành chư quốc khiếp oai danh.
- Rồi hôm nay chiến bại lụy anh hùng.
- Thiếp dâng rượu tiễn quân vương lần sau cuối

(Diễn như thật)

Thập Cơ:
Ngu Cơ ơi ! Rượu tiễn đưa ta xin uống cạn, rồi mai đây một ngựa một thân, cờ reo trống giục xông lướt sa trường đạp xác...

NAM AI

- Muôn binh, để tìm một sinh lộ sau cùng.
- Của một đời Quân Vương, quyết không chịu quy hàng.
- Ta chẳng tiếc cho thân ta, dù gục ngã giữa trường sa.
- Chỉ chạnh thương cho nàng, tan tác một đời hoa.
Thúy Vi:
- Đại Vương ơi ! Đừng thương tiếc làm gì, một kiếp hoa sầu giữa loạn ly.
- Xin giữ lấy thân vàng, khôi phục lại giang san.
Thập Cơ:
- Trời ơi ! Ta đã sức cùng lực tận, không bảo vệ được cho nàng.
- Lòng đau xót bàng hoàng, đành vĩnh biệt thiên thu.
Thúy Vi:
(Lối ai) Đại Vương ơi ! Xin hãy ngăn dòng bi cảm.
Để thiếp thần nơi chín suối được bình yên.
Một lạy nầy xin giã biệt Quân Vương.
Rồi mai đây giữa sa trường máu đổ.
Đạn lạc tên bay quân vây trùng trùng bốn phía, đường về Giang Đông mù mịt lửa...

VỌNG CỔ

(1) Điêu tàn. Cúi xin quân vương ráng bảo trọng thân vàng. Đất Cai Hạ trăng sáng soi chếch bóng, bến Ô Giang sông nước bạc màu mây.
Chí cả trượng phu tung hoành trong thiên hạ, mộng lớn chưa thành sao ngựa đã chùn chân.

Đại Vương ơi ! Đừng vì sóng mắt giai nhân, hãy bảo trọng giang san một đời danh tướng.
Thập Cơ:
(Dậm) Ngu Cơ ơi ! Đường về Giang Đông mênh mang niềm thống hận, mất nàng rồi... mộng lớn cũng tàn theo.
Thúy Vi:
(Dậm) Đại Vương ! Sự nghiệp đời trai vẫy vùng thiên hạ, bận bịu làm gì chuyện nhi nữ nhỏ nhoi.
Thập Cơ:
(2) Ngu Cơ ơi ! Từ ngày khởi quân nơi đất Sở, nàng kề cận bên ta trên khắp chốn sa trường, chia xẻ hiểm nguy cùng dung ruổi trên muôn dặm biên đình. Có những hoàng hôn khi tàn cơn chiến trận, ngựa lỏng tay cương lạnh buốt gió tàn thu, nàng dâng cho ta từng bầu rượu nóng, say khước men tình cảm khái mộng chinh nhân. Ngựa đạp Hàm Dương phá Tần diệt bạo, ánh mắt đong đầy mộng lớn ngút trời cao.
Thúy Vi:
(nói) Không, không, ánh mắt giai nhân không thể buộc chân người danh tướng, thiếp dâng chung rượu nầy để từ tạ với Đại Vương (dâng rượu). Xin vĩnh biệt (giả bộ đâm dao tự sát, ngã lảo đảo).
Thập Cơ:
(bồng Thúy Vi lên) Ngu Cơ ! Ngu Cơ ! Còn đâu nữa là hiền thê của ta.
Đạt:
(xồng xộc vào, giận dữ) Tên khốn nạn, tại sao dám mạo phạm đến thân vàng quận chúa ?
Thập Cơ:
(Buông nhẹ Thúy Vi xuống) Không phải đâu, tôi với bả chỉ giả bộ vậy thôi. Tuồng đang hay làm mất hứng.
Đạt:
(Tuốt gươm xông tới) Ta chém bay đầu nhà ngươi.
Thúy Vi:
Ô Xích Đạt, không được vô lễ trước mặt ta.
Đạt:
Bẩm quận chúa...
Thúy Vi:
Ai cho lệnh ngươi vào đây ?
Đạt:
Bẩm quận chúa lệnh của Vương gia cho rời quận chúa về tức khắc.
Thúy Vi:
Nếu không có lệnh của Phụ vương ta, ta đã chém tức khắc, tại sao dám phá vỡ cuộc vui của quận chúa. Tại sao dám xúc phạm đến... (nhìn Cơ).
Thập Cơ:
(chỉ vào mình) Tiểu tử... tiểu tử...
Thúy Vi:
Ờ... Tiểu tử... bạn ta.
Đạt:
Mạc tướng cam đắc tội, nhưng bẩm quận chúa.
Thúy Vi:
Thế nào ?
Đạt:
Quận chúa là một cành vàng lá ngọc, còn gả chỉ là loại hôi hám tồi tàn.
Thập Cơ:
Hổn nhe, bạn của quận chúa mà dám nói là hôi hám tồi tàn.
Đạt:
(Bước lại gần Vi, tha thiết) Quận chúa uy nghi như một thiên thần trên chiến trận, mỗi bước chân đi hoa nở rộ đón chào. Ánh mắt long lanh mờ nhạt cả trăng sao, nụ cười của quận chúa đảo điên trời Mông Cổ... Rồi hôm nay để cho một tên trôi sông lạc chợ, tay ấp vào tay nói lời tình tự, như đã yêu nhau từ muôn thuở...

VỌNG CỔ

(3) Xa nào. Đứng từ xa kia mà lòng mạc tướng như uất nghẹn dâng trào. Một loại rong rêu dám bám vào chân hạc, một gả tồi tàn dám ôm ấp đóa quỳnh hương. Mạc tướng đã theo hầu bên chân quận chúa, trên suốt đoạn đường chinh Bắc phạt Nam, chưa một lần dám ngước nhìn lên quận chúa, sao kẻ ngu phu dám mạo phạm thân vàng.
Thúy Vi:
(nói) Nhà ngươi đã hiểu lầm rồi, ta với... (nhìn Cơ)
Thập Cơ:
Bạn... bạn...
Thúy Vi:
Ta với bạn ta... chỉ diễn tuồng cho vui.
Đạt:
Nhưng gả dám... (ra bộ ôm)
Thúy Vi:
Được rồi, nhà ngươi hãy ra ngoài bắt ngựa đến, chờ ta cùng trở về Vương Phủ.
Đạt:
Xin tuân lệnh ! (Đi, quay lại nhìn Cơ hậm hực).
Thúy Vi:
Nè tiểu tử, ta ban tặng cho nhà ngươi 1 túi vàng. Hãy bỏ cái nghề chôm chỉa... biết không ? (Đưa)
Thập Cơ:
(Múa bộ Tàu) Lời của hiền thê như vàng ngọc, ta nguyện ghi khắc ở tâm can (chộp lẹ túi vàng).
Thúy Vi:
Ta là con gái cưng của Vương gia Mông Cổ, quận chúa Gia Mễ Thúy Vi.
Thập Cơ:
Gia mễ Thúy Vi.
Thúy Vi:
Còn tiểu tử... tên gì ?
Thập Cơ:
Tả Thập Cơ, một tên trôi sông lạc chợ, không cội không nguồn...
Thúy Vi:
Tội nghiệp cho nhà ngươi quá !
Thập Cơ:
Quận chúa ơi ! Mảnh đời tôi...

LÝ SON SẮC

- Như cánh chim bên trời.
- Buồn thương tháng năm lạc loài
- Ngàn dặm dài xa xôi
- Vương vấn lần gặp nhau
- Nghe xót đau nỗi niềm
- Thôi cách chia lỡ câu tình xa.
Thúy Vi:
- Đời ta chiến chinh quen rồi
- Lòng chợt nghe luyến lưu vì đâu
- Ngày mai cách chia một người
- Lời Ngu Cơ tiễn đưa tình quân.
Thập Cơ:
Thúy Vi ơi ! Bao giờ nàng rời xa vùng đất thân yêu sương mù bụi cuốn, trăng nước nơi đây càng thêm ảm đạm, tôi cũng dời chân về một phía xa mù thẳm...

VỌNG CỔ

(4) Khói sương buồn. Kỷ niệm nơi đây xin trả lại cho nàng. Trời Phế Thủy mùa thu sầu lau lách, bóng ngựa hồng không dừng lại bến sông khuya. Nàng về Tương Dương rộn ràng xa mã. Tôi một mình thui thủi kiếp bèo mây. Đường hai ngã chia đau từng nỗi nhớ, ngoảnh lại nhìn nhau thăm thẳm khói sương mờ.
Thúy Vi:
(Dậm) Tả Thập Cơ ơi ! Ai khiến xuôi mình gặp gỡ, để diễn tuồng Hạng Võ biệt Ngu Cơ.
Thập Cơ:
(Dậm) Để được nhìn bàn tay búp hoa ngà ngọc, dâng chén rượu đào tiễn biệt người đi.
Thúy Vi:
(5) Nếu chun rượu ngày xưa được tiễn đưa bằng bao nhiêu dòng dư lệ, thì cuộc gặp gỡ hôm nay càng chất nặng bấy nhiêu sầu. Đường về Tương Dương còn xa thẳm mịt mù. Bóng ngựa phi nhanh xé từng đoạn ruột, mây nước ngàn trùng cách trở từ đây. Thập Cơ ơi ! Đó là tâm sự của Thúy Vi, xin gởi lại cùng ai niềm lưu luyến, để mai nầy khi rời xa vĩnh viễn, khói sóng trên sông còn quyên bóng giang đầu (hò).
Thập Cơ:
Gia mễ Thúy Vi !
Thúy Vi:
Tả Thập Cơ.
Thập Cơ:
(Thơ) - Nàng về phương ấy mịt mù xa
Thúy Vi:
- Thê thiết lòng đau ngấn lệ nhòa
Thập Cơ:
- Nắm lấy bàn tay lời tiễn biệt.
Thúy Vi:
- Gục đầu thương cảm mối tình ta.

(Gục vào nhau, 1 đoạn nhạc buồn lai láng)
Thập Cơ:
Gia Mễ Thúy Vi
Thúy Vi:
(Cởi áo hồ cừu, khoác cho Cơ) Đây chiếc áo hồ cừu sẽ che lạnh cho chàng trong những ngày đông tuyết giá, để chàng nhớ mãi một người xa. Xin vĩnh biệt ! (đi).
Thập Cơ:
Gia Mễ Thúy Vi !