NHINA KALOPNA BARI
(1901 - 1961 )
Nhina Kalopna Bari là một nhà toán học Xô Viết và nổi tiếng là một giáo sư đầu tiên của trường đại học Matxcơva .Bà sinh ngày 6 tháng 11 năm 1901 trong một gia đình làm nghề thầy thuốc .
Năm 1918 - năm đầu tiên trong lịch sử nước Nga - phụ nữ được vào học ở trường đại học ,cùng năm ấy bà vào học ở ban toán lý của trường đại học Matxcơva .
Nhưng năm 1918 cũng là năm nước Nga gặp nhiều khó khăn nhất của thời kì đầu cách mạng .Nội chiến bắt đầu ,nạn đói,nạn rét hoành hành dữ dội khắp nước Nga .Matxcơva thiếu bánh ăn và củi để sưởi .Các phương tiện giao thông gần như bị đình trệ .Sinh viên và giáo sư trường đại học Matxcơva cùng chịu chung những khó khăn ấy .Học bổng không có , họ vừa làm vừa học ,Nhina Kalopna làm việc vất vả để theo học .
Trong những khó khăn đó ,sinh hoạt ở trường đại học Matxcơva vẫn sôi nổi .Giáo sư ,sinh viên vẫn say sưa nghiên cứu khoa học .Lúc bấy giờ một số lớn sinh viên và giản viên trẻ nhiệt tình và say mê nghiên cứu tập trung quanh trường phái Matxcơva về "lý thuyết hàm" do nhà toán học nỗi tiếng Ludin lãnh đạo .
Trong những năm này Nhina Kalopna Bari đang học tại trường ,trong những năm đầu tiên bà đã được Luđin giảng và đã hăng say hoạt động trong các nhóm nghiên cứu của ông .Công trình nghiên cứu khoa học đầu tay của bà thuộc về lí thuyết các chuỗi lượng giác đã hoàn thành khi và còn là sinh viên và đã được trình bày trong một cuộc họp của hội toán học Matxcơva mà đến năm 1926 bà mới được công nhận là hội viên chính thức .Năm 1921 bà tốt nghiệp đại học và đã được giữ lại nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của Ludin . Năm 1925 bà đã hoàn thành chương trình nghiên cứu và đã bảo vệ luận án : " Tính duy nhất của sự phân tích lượng giác " .Với công trình này bà đã giải quyết một loạt khó khăn về lí thuyết chuổi lượng giác và đã được nhận giải thưởng khoa học .
Trong đời hoạt động khoa học của mình , Nhina Kalopna Bari đã đóng góp rất nhiều công trình vào các vấn đề : Lý thuyết hàm Metric,lý thuyết chuỗi lượng giác ,biểu diễn hàm liên tục tuỳ ý qua các hàm số hợp liên tục ,lí thuyết về các hệ thống hàm trực giao ,.v.v...
Bà đã dành phần lớn cuộc đời mình cho khoa sư phạm .Năm 1928 sau khi được nhận chức phó giáo sư bà đã bắt đầu giảng ở khoa toán cơ ở trường đại học Matxcơva .Bốn năm sau bà nhận được chức giáo sư chính thức .Các bài giảng của bà rất sinh động và hấp dẫn .Ngoài các công tác giảng dạy ra,bà đã hướng dẫn nhiều nhóm nghiên cứu về các vấn đề : tổng quát của lí thuyết hàm ,chuỗi lượng giác ,chuỗi trực giao ...Nhiều nhà toán học nổi tiếng Liên Xô như Kazalốp , Ulyanốp ,Kadan ,v.v... đã được bà hướng dẫn ,dìu dắt .
Nguyên cứu toán học của bà không những có ảnh hưởng trong nước mà còn có tiếng vang quốc tế .Năm 1927 bà đến Bari và làm việc hăng say trong nhóm nghiên cứu Hadama .Đầu năm 1928 và 1929 bà hai lần đến Pari để nhận giải thưởng Rockfelơ .Nhina Kalopna Bari đã từng tham dự hội nghị quốc tế toán học ở Balan (1928) ,ở Êđibớt (1958) và là hội viên của các hội toán học Pháp ,Balan .
Ngoài hoạt động khoa học ra bà rất tích cực tham gia các công tác xã hội, bà đã từng giữ chức phụ thẩm nhân dân và đã hoàn thành tốt đẹp trách nhiệm của mình .Bà còn là biên tập viên chính của phần toán trong tạp chí " Công trình nghiên cứu " và tạp chí " Tin tức " của trường đại học Matxcơva .
Nhina Kalopna Bari là một người tràn đầy sức sống và yêu đời .Khi còn là thanh niên ,cô thiếu nữ Nhina thường là thủ xướng các trò vui nhộn . Bà thích làm thơ trào phúng ,say mê đọc sách ,yêu âm nhạc ,kịch và thường ít khi vắng mặt trong các buổi triển lãm .Bà là một người nguyên tắc và chân thật .Khi đã biết bà, bất kì ai : sinh viên ,bạn, đồng chí cũng đều kính trọng và yêu quý bà . Ngày 15 tháng 7 năm 1961 Nhina Kalopna Bari đã mất đột ngột vì một tai nạn xe cộ .
Các bạn trẻ yêu toán thân mến ! chúng tôi giới thiệu đến các bạn tiểu sử của một nhà nữ toán học trong sô nhiều nhà nữ toán học khác trên thế giới để các bạn thấy khả năng to lớn của phụ nữ trong mọi lĩnh vực ,đồng thời đả phá quan niệm cho rằng phụ nữ không có năng khiếu học toán học .Chỉ cần có một quyết tâm cao ,một hoài bão lớn các bạn nữ sinh cũng có thể thực hiện ước mơ trở thành nhà toán học góp phần phục vụ cho Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của chúng ta .
HỒNG MINH
|